شیکاریی بۆ پلان و بڕیارە نوێیەکانی وەزارەتی ناوخۆ لەدژی داواکاری پەنابەری لە بەریتانیا

شیکاریی بۆ پلان و بڕیارە نوێیەکانی وەزارەتی ناوخۆ لەدژی داواکاری پەنابەری لە بەریتانیا
( هەرچەندە ئەم پلانانە مشتومڕ و ناڕەزایەتییەکی زۆری لێکەوتووەتەوە).

وەک ئاشکرایە وەزیری ناوخۆ شابانە مەحمود کۆمەڵێک گۆڕانکاریی گەورە و توند دەکات کە حزبی لەیبەر (یەکێک لە دوو حزبی سەرەکیی بەریتانیا) پلانی وایە لە سیستەمی پەنابەرێتیدا ئەنجامی بدات. مەبەستی سەرەکیی حزبەکە لەم بڕیارانەدا ئەوەیە کە کۆنترۆڵی زیاتر بەسەر سنوورەکان و پرسی کۆچ و پەنابەریدا بگرێتەوە، بەڵام ئەم پلانانە مشتومڕ و ناڕەزایەتییەکی زۆری لێکەوتووەتەوە.

با بە سادەیی بزانین مەبەست لە هەر بڕیارێک چییە:

1. **پێدانی پارە بۆ گەڕانەوە (Incentive Payments):**
* **مەبەست:** حکومەت دەیەوێت بە پێدانی بڕێک پارەی زیاتر، ئەو کەسانە هان بدات کە داوای پەنابەرییان کردووە، بە شێوەیەکی خۆبەخشانە بگەڕێنەوە وڵاتەکانی خۆیان.
* **بۆچی؟** حکومەت پێی وایە ئەمە هەرزانترە بۆ باجده‌رانی بەریتانیا لەوەی کەسێک بە زۆر دیپۆرت بکرێت یان ساڵانێکی زۆر لە بەریتانیا بمێنێتەوە و خەرجییەکانی لەسەر حکومەت بێت. ئەگەر کەسێک ڕەتی کردەوە بڕوات، ئەوا بە زۆر دەردەکرێت.

2. **پاراستنی کاتی و چاوەڕوانی درێژخایەن (Temporary Protection & 20-Year Wait):**
* **مەبەست:** حزبی لەیبەر دەیەوێت کۆتایی بەو بیرۆکەیە بهێنێت کە دەڵێت “پەنابەر مافی پاراستنی هەمیشەیی هەیە.” لەمەودوا، پاراستن تەنها کاتی دەبێت.
* **بۆچی؟** بۆ ئەوەی بتوانن دوای ماوەیەکی دیاریکراو پێداچوونەوە بە دۆسیەی پەنابەراندا بکەن و ئەگەر وڵاتەکەیان سەلامەت بوو، بیانگەڕێننەوە. هەروەها، 20 ساڵ چاوەڕوانی بۆ مافی نیشتەجێبوون، وای لێدەکات داواکردنی پەنابەری لە بەریتانیا کەمتر سەرنجڕاکێش بێت و پرۆسەکە زۆر قورس بکات.

3. **دیپۆرتکردنی خێزانەکان (Deporting Families):**
* **مەبەست:** ئەمە یەکێکە لە بڕیارە هەرە توند و جێی مشتومڕەکان. حکومەت دەیەوێت خێزانەکان (تەنانەت ئەوانەی منداڵیان هەیە) کە داواکاری پەنابەرییان ڕەتکراوەتەوە، دیپۆرت بکات.
* **بۆچی؟** حکومەت پێی وایە ئێستا خێزانەکان بە قورسی دیپۆرت دەکرێن، ئەمەش وادەکات هەندێک کەس منداڵەکانیان بخەنە سەر بەلەمە مەترسیدارەکان و بیانهێنن بۆ بەریتانیا، بەو ئومێدەی کە بەهۆی منداڵەکانیانەوە لە وڵاتەکە دەمێننەوە. حکومەت دەیەوێت ئەم ڕێگایە بگرێت و ڕێگری لەو حاڵەتانە بکات.

4. **دەستبەسەرداگرتنی موڵک و ماڵی گرانبەها (Seizing Assets):**
* **مەبەست:** حکومەت دەیەوێت ئەو پەنابەرانەی کە موڵک و ماڵی گرانبەهایان هەیە (وەک ئۆتۆمبێل، زێڕ)، بەشێک لەم موڵکانەیان بفرۆشن بۆ دابینکردنی خەرجییەکانی مانەوەیان لە بەریتانیا (وەک پارەی هۆتێل و خواردن).
* **بۆچی؟** بۆ کەمکردنەوەی باری دارایی لەسەر باجده‌رانی بەریتانیا و دڵنیابوون لەوەی پەنابەران بەشێک لە خەرجییەکانی خۆیان دابین دەکەن. تەنها ئەو شتانەی بەهای سۆزدارییان هەیە، وەک ئەڵقەی هاوسەرگیری، دەست لێ نادرێت.

5. **قەدەغەکردنی ڤیزا بۆ وڵاتانی ناکۆک (Visa Bans for Non-Cooperating Countries):**
* **مەبەست:** ئەگەر وڵاتێک ئامادە نەبوو هاوکاریی بەریتانیا بکات و هاوڵاتییە نایاساییەکانی خۆی لە بەریتانیا وەرنەگرتەوە، ئەوا بەریتانیا سزای دەدات بە قەدەغەکردنی ڤیزا بۆ هاوڵاتییانی ئەو وڵاتە.
* **بۆچی؟** ئەمە فشارێکی دیپلۆماسییە بۆ ئەوەی وڵاتانی دیکە پابەند بن بە وەرگرتنەوەی هاوڵاتییانی خۆیان و هاوکاری حکومەتی بەریتانیا بکەن لە کۆنترۆڵکردنی کۆچدا.

6. **سنووردارکردنی دەسەڵاتی دادوەران (Limiting Judges’ Power):**
* **مەبەست:** حکومەت دەیەوێت یاسایەک دەربکات کە بەپێی ئەو یاسایە، دادوەرانی کۆچبەری نەتوانن مافی ژیانی خێزانی پەنابەرێک (کە لە یاسای مافی مرۆڤدا هەیە) لەپێش پاراستنی سنوورەکانی بەریتانیا و ئاسایشی گشتییەوە دابنێن.
* **بۆچی؟** حکومەت پێی وایە هەندێک جار بڕیاری دادوەران بەهۆی مافی ژیانی خێزانەوە، ڕێگر دەبێت لە دیپۆرتکردنی ئەو کەسانەی کە دەبێت دەربکرێن. ئەوان دەیانەوێت ئەولەویەت بە کۆنترۆڵی سنوورەکان و پاراستنی گشتی بدەن.

**مشتومڕ و ناڕەزایەتییەکان:**
ئەم پلانانە نەک تەنها لە دەرەوەی حزبی لەیبەر، بەڵکو لەناو خودی حزبەکەشدا مشتومڕێکی زۆری دروست کردووە. زۆرێک لە پەرلەمانتارانی لەیبەر پێیان وایە ئەم پلانانە لەگەڵ بەها سەرەکییەکانی حزبەکەیاندا ناگونجێن کە بریتییە لە میهرەبانی و دادپەروەری. هەندێکیان پێیان وایە ئەم پلانانە زۆر لە پلانەکانی حزبی ڕاستڕەوی توندڕەو دەچن و دەبێتە هۆی لەدەستدانی دەنگدەران.

**پێچەوانەوە، حکومەت پێی وایە:**
ئەم پلانانە پێویستن بۆ چارەسەرکردنی ئەو “پشێوییە”ی کە لە سیستەمی پەنابەریدا هەیە و بۆ وەڵامدانەوەی داواکارییەکانی خەڵکی بەریتانیا بۆ کۆنترۆڵکردنی سنوورەکان. حکومەت دەڵێت ئەوان بەدوای دەنگدەرانی ڕاستڕەودا ناگەڕێن، بەڵکو دەیانەوێت کێشەی کۆچبەریی نایاسایی چارەسەر بکەن کە گوشارێکی زۆری خستووەتە سەر کۆمەڵگە.